wtorek, 23 września 2014

Jak zbudowana jest rajdówka

Mamy wiele rodzai samochodów. Od osobowych przez użytkowe do ciężarowych. Dla kierowców szukających mocnych wrażeń są również samochody sportowe lub off-road. Co jeśli jednak seryjny samochód to za mało i chcemy czegoś więcej? Tutaj zaczynają się samochody wyczynowe.

W każdym aucie używanym do motosportu najważniejsze jest bezpieczeństwo. Praktycznie podstawowym elementem który je zapewnia jest klatka bezpieczeństwa. Jest to rurowa konstrukcja wewnątrz samochodu (spawana lub skręcana) wzmacniająca od wewnątrz jego konstrukcję. Ponadto orurowanie w miejscach gdzie może mieć kontakt z ciałem musi być odpowiednio zabezpieczone specjalna otuliną przypominającą gąbkę. Klatka jest szczególnie przydatna podczas dachowania czy poważnego wypadku. Zmniejsza ona wówczas strefę zgniotu niemal do zera.
Kolejnym ważnym elementem jest fotel kubełkowy wraz z wielopunktowymi pasami szelkowymi. Konstrukcja takiego fotela jest jednolita, nie ma możliwości zmiany ustawienia- wymusza on na kierowcy prawidłową pozycję. Ponadto ma wysokie boki (zapobiegające przesuwaniu się na zakrętach) oraz wysoki zagłówek wraz z "uszami" pilnujący aby nasza głowa nie wygięła się pod dziwnym kątem w żadnej sytuacji. Zadaniem pasów jest sztywne przymocowanie kierowcy do tego fotela, tak by jego korpus był nieruchomy ale ręce oraz nogi miały odpowiednią swobodę ruchów. Dawniej były to pasy w kształcie litery H o mocowaniu 3- lub 4- punktowym. Obecnie coraz częściej stosuje się pasy o większej liczbie mocowań. Ponadto można w nich za pomocą jednego przycisku rozłączyć wszystkie szelki.
Stosuje się również specjalne kierownice oraz pedały, takie które minimalizują ryzyko ześlizgnięcia ręki czy nogi. Częstym materiałem (chyba również najlepszym) na wykończenie koła kierowniczego jest zamsz. Do kompletu potrzeba jednak wówczas jeszcze zamszowych rękawic. Innym nietypowym urządzeniem w wyczynowym samochodzie jest hydrauliczny hamulec ręczny. Nie działa on tak jak jego klasyczny odpowiednik gdzie za pomocą linki zaciskamy szczęki. Zamiast tego podłączony jest do hydraulicznego układu hamowania dzięki czemu jest dużo skuteczniejszy a działając tylko na jedną oś pozwala na szybkie uzyskanie poślizgu nadsterownego w kierowanym samochodzie.
W rajdach samochodowych bardzo ważna jest dobra komunikacja między kierowcą a jego pilotem dlatego w aucie montowany jest również specjalny interkom. Zazwyczaj po wejściu do samochodu podłącza się go do słuchawek i mikrofonu zainstalowanych w kasku. System ten jest szczególnie ważny z uwagi na dużo większy hałas niż w zwykłym samochodzie oraz na duże tłumienie dźwięków przez kask.
Nad bezpieczeństwem załogi czuwa również system gaśniczny. W wersji amatorskiej jego rolę pełnią 2 gaśnice proszkowe. Jednak profesjonalnie jest to stały układ (elektryczny lub mechaniczny) zaopatrzony w odpowiedni środek gaśniczy mający na celu w przypadku zagrożenia ugasić zarówno komorę silnika jak i kabinę samochodu.
Sam silnik wbrew pozorom nie różni się tak drastycznie od tego zwykłego, np rajdówka klasy WRC posiada pojemność skokową 1,6 dm3. Różnice polegają przede wszystkim na materiałach z jakich wykonane są poszczególne elementy- całość musi być dużo bardziej wytrzymała. Inne za to jest przełożenie skrzyni biegów, często popularnie mówi się, że jest "krótsza". W praktyce oznacza to, że jadąc na tym samym biegu osiągniemy niższą prędkość maksymalną niż na skrzyni "długiej", w zamian uzyskujemy lepsze przełożenie i możemy przyśpieszać dużo efektywniej.
Aby lepiej pokonywać zakręty samochody wyczynowe posiadają dużo twardsze zawieszenie. Zmniejsza to przechyły i pozwala osiągać większe prędkości na łukach. Jednocześnie jednak musi ono na tyle skutecznie wyłapywać wszelkie nierówności by opona miała cały czas kontakt z podłożem. Najważniejszym elementem odpowiadającym za tą pracę jest Kolumna MacPhersona (czyli amortyzator + sprężyna). Dodatkowo aby usztywnić zawieszenie i zapobiec zmianie geometrii kół stosuje się rozpórki montowane na kielichach (tj. u góry).
Ważna jest również ochrona tych wszystkich układów, dlatego montuje się również osłonę pod silnik. Chroni ona przed uderzeniami miskę olejową ale także stanowi przeciwwagę w układzie zawieszenia dla sztywnej rozpórki zamontowanej wyżej.
Jeśli zastanawiasz się co oznacza czerwona strzałka naklejona zazwyczaj na zderzaku to wiedz, że wskazuje ona miejsce zamocowania ucha holowniczego. Natomiast małe kółeczka na masce to tzw. zapinki służące do trzymania w ryzach maski, gdyż tradycyjne zamki są zbyt zawodne w ekstremalnych warunkach.
Na koniec pamiętać należy o właściwym "odchudzeniu" samochodu. Im mniej jest w nim zbędnych elementów tym łatwiej będzie go rozpędzać. Stąd nawet tradycyjne szyby boczne w autach wyczynowych zastępowane są stałą wkładką z tworzywa sztucznego.

17 komentarzy:

  1. Warto przypomnieć że istnieje specjalna odmiana rajdówek tzw. "wiejskich". Jest to seryjny samochód wyposażony w ogromny, plastikowy przedni i tylny zderzak, sportową końcówkę wydechu z giełdy oraz naklejki Monster z każdej strony. Zazwyczaj auto takie groźne jest jedynie z wyglądu, pod względem osiągów nie ma zbyt wiele do pokazania :D

    OdpowiedzUsuń
  2. Ile się tu dowiedziałem, hoho. Chyba sam, zbuduje tego typu ,,rajdówkę''. Pomysł mi po głowie chodzi już od dawna ;)

    OdpowiedzUsuń
  3. Super się czyta Twojego bloga

    OdpowiedzUsuń
  4. Bardzo ciekawy wpis o budowie rajdówki. Warto przeczytać!

    OdpowiedzUsuń
  5. Ten wpis jest bardzo interesujący

    OdpowiedzUsuń
  6. Wiele tutaj interesujących i ważnych informacji.

    OdpowiedzUsuń
  7. Ten wpis jest bardzo ciekawy

    OdpowiedzUsuń
  8. Naprawdę trafne spostrzeżenia.

    OdpowiedzUsuń